Trồng cây xáo tam phân tai Thuận Bắc

Chúng tôi tìm đến vườn xáo tam phân của ông Thiệu ở vùng Suối Chinh thuộc thôn Ba Tháp. Tại đây, thật sự ấn tượng với hơn 200 cây xáo tam phân 5 năm tuổi được trồng xen kẽ dưới tán cây xoài trên diện tích 1 ha. Dược sĩ Tuyển cho biết: Xáo tam phân được nhiều cơ sở nghiên cứu và ứng dụng điều trị các chứng bệnh: viêm gan, xơ gan. Trong các bài thuốc Nam của đồng bào Chăm tỉnh ta, xáo tam phân là cây thuốc quý được sử dụng từ lâu đời và nổi tiếng với công dụng chữa đau nhức xương khớp. Chính vì những công dụng trên mà xáo tam phân được coi là loài dược liệu quý. Tuy nhiên, theo Dược sĩ Tuyển, để xáo tam phân phát huy hiệu quả, người bệnh cần kết hợp với các vị thuốc khác và tuân thủ đúng theo chỉ dẫn của người có chuyên môn. Đó cũng là cách để tránh trường hợp lợi bất cập hại trong sử dụng thuốc nam.

Cơn sốt cây xáo tam phân rộ lên từ năm 2012, lúc ấy, nhiều người kéo nhau đi đào nên chẳng mấy chốc loại cây này đã bị cạn kiệt. Trước nguy cơ tuyệt chủng của loài dược liệu quý trên đất Ninh Thuận, ông Thiệu bàn với vợ tìm mua xáo tam phân con từ những người đi lấy thuốc về bảo tồn và phát triển. Ban đầu, ông mua và trồng được 300 cây nhưng đều bị chết dù đã tìm nhiều cách bảo dưỡng, chăm sóc bộ rễ sau khi đào lên. Rồi một lần ông thử dùng thuốc kích thích để nuôi dưỡng bộ rễ cây non. Bất ngờ, chỉ sau vài giờ ngâm trong dung dịch, cây bắt đầu tươi tỉnh hẳn lên. Khi mang ra trồng, tỷ lệ sống đảm bảo tuyệt đối. Đó cũng là tín hiệu cho thấy sự hồi sinh của loài dược liệu này. Suốt năm đó, ông Thiệu trồng thành công 210 cây xáo tam phân xen kẽ dưới tán cây xoài. Đến nay, những cây xáo tam phân 5 năm tuổi đã cho thu hoạch. Trung bình, mỗi cây, ông thu về 4-5 kg rễ tươi và bán với giá 1 triệu đồng/kg. Ông Thiệu cho biết: Xáo tam phân vốn là cây tự nhiên nên khả năng thích nghi cao, phát triển rất nhanh, không sâu bệnh, không tốn công chăm sóc, lại chịu hạn rất tốt. Hiện nay, vì số lượng có hạn nên ông không dám quảng bá ra thị trường mà chỉ bán nhỏ lẻ cho những khách hàng tự tìm đến vườn mua. Ông cũng không ngờ những cây xáo tam phân gai góc sau 5 năm trồng và chăm sóc lại mang về cho ông khoản thu nhập hàng trăm triệu đồng.

Một số cây xáo tam phân trong vườn nhà bắt đầu cho trái trong năm nay. Từ số hạt giống mùa đầu tiên này, ông ươm thành công 1.000 cây con. Số cây con này được ông dùng để tiếp tục phát triển vườn xáo tam phân của mình và cung ứng giống cho những ai có nhu cầu. Điều này mở ra hy vọng trong việc phát triển loại dược liệu này ở tỉnh ta trong thời gian tới.

Chủ tịch Hội Nông dân xã Bắc Phong cho biết: Không chỉ là người đi đầu trong bảo tồn và làm giàu từ việc trồng xen canh xáo tam phân dưới tán cây xoài, ông Thiệu còn là một trong những hội viên tích cực tham gia các phong trào, hoạt động Hội. Nhiều năm liền, ông được công nhận là hội viên nông dân sản xuất giỏi.