Theo thống kê, Việt Nam hiện có 4,2 triệu người khuyết tật đang ở độ tuổi lao động. Đây là một lực lượng lao động không nhỏ đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội và cần được bảo đảm về mặt an sinh. Song trên thực tế, việc tiếp cận với các chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH) của nhóm đối tượng này vẫn còn rất hạn chế.

Chủ tịch Hội Bảo trợ người khuyết tật và trẻ mồ côi Việt Nam Lương Phan Cừ cho biết, không ít người ở trường hợp có mức độ khuyết tật nặng như khiếm thị, khiếm thính, khuyết tật vận động, đa tật… nhưng vẫn có nhiều cống hiến, đóng góp không nhỏ ở nhiều lĩnh vực khác nhau.

Chính vì vậy, Nhà nước đã tạo điều kiện để người khuyết tật thuộc đối tượng bảo trợ xã hội được cấp thẻ BHYT và quyền lợi cao nhất là hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh BHYT theo quy định. Đây là chủ trương đầy tính nhân văn, hỗ trợ người khuyết tật, người yếu thế, thiệt thòi được chăm sóc sức khỏe, giảm bớt gánh nặng chi phí khám chữa bệnh.

Không chỉ tạo điều kiện về cấp thẻ BHYT, để nâng cao tỷ lệ đóng BHXH cho người khuyết tật, Nhà nước đã có những chính sách khuyến khích doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động là người khuyết tật được hưởng chính sách ưu đãi. Thế nhưng, hiện nay vẫn chưa có con số thống kê chính thức lượng người khuyết tật đã tham gia BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện.

Theo nhiều chuyên gia, do hạn chế của tình trạng khuyết tật và sự kỳ thị vẫn tồn tại trong xã hội, đa số họ chỉ có việc làm là những công việc giản đơn, thu nhập thấp, làm theo thời vụ hoặc làm việc tại các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, hộ gia đình - khu vực phi chính thức, nên rất ít trường hợp tham gia BHXH bắt buộc. Bên cạnh đó, do điều kiện kinh tế còn eo hẹp, cùng với đó là chủ sử dụng lao động cũng như bản thân người lao động khuyết tật vẫn còn hạn chế về nhận thức, hiểu biết trong việc chủ động tham gia BHXH tự nguyện, bảo đảm an sinh cho chính bản thân khi về già.

Không chỉ hạn chế về điều kiện kinh tế, khó khăn lớn nhất hiện nay lại nằm ở nhận thức về tầm quan trọng của BHXH trong việc ổn định cuộc sống người lao động khuyết tật. Thực tế, không nhiều người khuyết tật hiểu rõ, BHXH sẽ trợ giúp họ khi ốm đau, thai sản, tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp, thất nghiệp...; giúp vơi đi gánh nặng bệnh tật, giúp họ sớm tìm được việc làm.

Hay việc thực hiện tốt chính sách BHXH, nhất là chế độ hưu trí, góp phần ổn định cuộc sống cho người lao động khuyết tật khi hết tuổi lao động hoặc không còn khả năng lao động. Với nguồn lương hưu và trợ cấp BHXH, lao động người khuyết tật có thu nhập ổn định, bảo đảm được cuộc sống sinh hoạt hàng ngày.