Hạn chế khai thác vơ vét , hủy diệt nguồn lợi thủy sản

Vẫn còn một số ngư dân vẫn “đeo bám” khai thác thủy sản bằng các hình thức hủy diệt, đặc biệt là việc ngư dân sử dụng chất nổ để khai thác thủy sản trái phép.Những ngư dân đánh bắt bằng hình thức hủy diệt nêu trên chủ yếu là các tàu cá hành nghề lưới vây có kích thước mắt lưới nhỏ hơn quy định (lưới vây rút mùng) và một số tàu cá có công suất nhỏ có gắn thiết bị lặn. Không chỉ có ngư dân trong tỉnh, mà còn có hàng chục tàu cá làm nghề vây rút mùng của các tỉnh Khánh Hòa, Phú Yên... di chuyển đến các vùng biển của Ninh Thuận để hành nghề, làm tăng thêm nguy cơ cạn kiệt nguồn lợi thủy sản của ngư trường nội tỉnh.

Với phương châm “ngăn chặn ngay từ đất liền”, Chi cục Thủy sản đã tiến hành thanh tra, kiểm tra trên 534 lượt người và phương tiện hoạt động khai thác thủy sản, phát hiện 121 trường hợp vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản, theo đó ra quyết định xử phạt thu nộp vào ngân sách Nhà nước 96,8 triệu đồng; thu hồi 46 giấy phép khai thác thủy sản của nghề vây rút mùng và chuyển đổi nghề cho 67 trường hợp, trong đó có 7 ngư dân hành nghề vây rút chì, 4 ngư dân hành nghề lưới rê, 56 ngư dân làm nghề câu từ vùng bờ, lộng ra khu vực vùng khơi và vùng biển xa.Bộ đội Biên phòng tỉnh đã bắt giữ 3 vụ/4 đối tượng vi phạm về vật liệu nổ, xử phạt vi phạm hành chính 2 vụ/3 đối tượng với số tiền 30,5 triệu đồng; khởi tố 1 vụ/1 đối tượng, tịch thu tang vật gồm 1 khẩu súng côn, 38 kíp nổ và 6,75 kg thuốc nổ. Ngày 9-6-2017, lực lượng bộ đội Đồn Biên phòng Thanh Hải và Đồn Biên phòng Vĩnh Hy đã tiến hành mật phục, bắt quả tang đối tượng Nguyễn Hoàng Chỉnh, sinh năm 1972 (xã Vĩnh Hải, Ninh Hải) vận chuyển 25 thỏi vật liệu nổ chất dẻo hình trụ với tổng trọng lượng 5 kg và 30 kíp nổ. Ngày 28-6-2017, Trạm kiểm soát Biên phòng Vĩnh Tân (thuộc Đồn Biên phòng Liên Hương, tỉnh Bình Thuận) và Trạm Bảo vệ nguồn lợi thủy sản Tuy Phong (tỉnh Bình Thuận) phát hiện, bắt quả tang ông Tô Vương (30 tuổi, ở huyện Thuận Nam, chủ tàu cá NT 91207TS, công suất 270 CV) và 8 thuyền viên đang sử dụng vật liệu nổ để khai thác thủy sản tại vùng biển giáp ranh giữa khu vực biển Vĩnh Tân (Bình Thuận) và biển Cà Ná (Ninh Thuận), qua đó tịch thu 21 kíp nổ, 30 m dây cháy chậm, 2,1 kg thuốc nổ… Ngoài ra, qua công tác tuần tra, kiểm soát trên bờ, trên biển, đơn vị còn phát hiện và xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thủy sản 117 vụ/119 người vi phạm, tổng số tiền phạt trên 142,8 triệu đồng.

Tỉnh ta đã rất quan tâm và chỉ đạo các ngành chức năng đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật cho ngư dân các xã vùng biển về bảo vệ nguồn lợi thủy sản, gắn khai thác với bảo vệ ngư trường, đồng thời xây dựng nội dung tuyên truyền về tác hại, nguy hiểm, các hình thức xử lý, trách nhiệm hình sự đối với hoạt động sử dụng trái phép vật liệu nổ, chất độc và xung điện để khai thác thủy sản. Theo đó, từ đầu năm đến nay, Chi cục Thủy sản đã tổ chức đối thoại chuyên đề về sử dụng nghề vây rút mùng và sử dụng chất nổ trái phép để khai thác thủy sản với trên 120 lượt ngư dân xã Thanh Hải (Ninh Hải) và phường Đông Hải (Tp. Phan Rang-Tháp Chàm) tham gia. Còn cấp phát tài liệu, tờ rơi cho 465 chủ tàu; thực hiện ký cam kết bảo vệ an ninh trật tự trên biển, không sử dụng vật liệu nổ để khai thác thủy sản. Đồng thời, củng cố, duy trì hoạt động 1 tổ nhân dân tự quản bảo vệ nguồn lợi thủy sản tại thôn Hòn Thiên (xã Tân Hải, Ninh Hải); 445 Tổ đoàn kết khai thác trên biển với hơn 885 tàu thuyền. Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh đã tổ chức 5 buổi họp dân để tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật với trên 810 lượt người tham dự; phối hợp tổ chức cho trên 600 chủ tàu, thuyền ký cam kết thực hiện nghiêm túc về quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ; tổ chức tuần tra, kiểm soát trên bờ, trên biển, bãi ngang khu vực biên giới biển 627 tổ/2.520 lượt người tham gia... Thông qua công tác tuyên truyền, ý thức của một bộ phận ngư dân từng bước được nâng lên trong việc khai thác phải đi đôi với bảo vệ môi trường và nguồn lợi thủy sản; một số ngư dân đã tham gia tố giác, hỗ trợ tích cực các lực lượng chức năng kiểm tra ngăn chặn, xử lý tình trạng mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng các loại chất nổ, chất độc và xung điện để khai thác thủy sản trái phép.

Do ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận ngư dân còn hạn chế, nhất là vì lợi ích kinh tế trước mắt nên một số ngư dân, chủ yếu là các chủ tàu cá hành nghề vây rút mùng vẫn cố tình, lén lút sử dụng trái phép chất nổ để đánh bắt thủy sản ở vùng biển ven bờ. Điều cũng đáng quan tâm là các quy định pháp luật hiện hành xử lý nhẹ hơn so với trước đây như không tịch thu tàu cá trong trường hợp sử dụng chất nổ để khai thác thủy sản; công tác xét xử chưa đủ sức răn đe nên tình trạng ngư dân vẫn cố tình, lén lút sử dụng trái phép chất nổ để đánh bắt thủy sản...

Giải pháp nào để ngăn chặn và xử lý hiệu quả đối với các hành vi khai thác, buôn bán, vận chuyển các phương tiện đánh bắt thủy sản mang tính hủy diệt và tận diệt như đã nêu trên?. Theo chúng tôi, một trong những giải pháp trọng tâm đó là đẩy mạnh công tác tuyên truyền sâu rộng trong Nhân dân về tác hại của việc sử dụng trái phép vật liệu nổ, chất độc và xung điện để khai thác thủy sản, hủy diệt môi trường sinh thái, làm cạn kiệt nguồn lợi thủy sản; các sở, ngành, cơ quan liên quan và chính quyền các địa phương ven biển cần tăng cường phối hợp quản lý, giám sát thường xuyên hoạt động tàu cá khi đi sản xuất trên biển, đặc biệt là nghề vây rút mùng. Kiên quyết truy quét, bắt giữ, xử lý nghiêm theo quy định hiện hành các trường hợp sử dụng chất nổ, chất độc, xung điện để khai thác thủy sản, kể cả các sản phẩm thủy sản khai thác bằng phương tiện, hình thức này, tạo sự chuyển biến tích cực, ổn định tình hình trên biển. Cần tăng cường sự có mặt thường xuyên của các lực lượng chức năng để tuần tra kiểm soát trên biển, nhất là khu vực biển ven bờ khi vào mùa vụ cá nổi xuất hiện...